نقش و کارکرد سنت سیاحت در زندگی سه صوفی سیّاح (ابراهیم ادهم ، منصور حلاج، علی بن عثمان هجویری)

Authors

مهدی شریفیان

mehdi sharifian میثم احمدی

maysam ahmadi

abstract

سیاحت و سفر از رسوم موّکَد جماعت صوفیان، و مستند به قرآن و حدیث است که با  نام سیر آفاق در مقابل سیر انفس در میان این طایفه شهرت یافته، اهمیت سفر در نزد این نهانگرایان مسلمان تا جایی است که صوفیان نامبرداری چون جنید آن را از ارکان تصوف شمرده اند، سیر آفاق در ظاهر و در نگاهی اجمالی با اهداف و اغراض مشخصی نظیر کسب علم،زیارت،سماع حدیث،ریاضت نفس و غیره، بین ایشان صورت می گرفت، اما به نظر می رسد که این سفرها بیش از این عوامل و اهداف ظاهری و قشری مقاصد باطنی و نهانی را با خود به همراه داشته است و مقاصد و اغراض سیاسی اسباب سفر را فراهم می داشته است چنان که در برخی  نهضت های  عرفانی دگراندیش نظیر اخوان آباد در دوره صفویه سفر نوعی مبارزه با نظام حاکم تلقی گردیده است،برای یافتن این سوال زندگی و سفرهای متعدد سه صوفی نامبردار که بیشتر عمر را در هجرت گذرانده اند مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل، این نظر را فربهی و قوت بیشتری بخشید که یکی از اصلی ترین عوامل در ترک وطن و هجرت گزیدن این ارباب معرفت، مصالح اجتماعی و ساختار اندیشه سیاسی ایشان بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش و کارکرد سنت سیاحت در زندگی سه صوفی سیّاح (ابراهیم ادهم ، منصور حلاج، علی بن عثمان هجویری)

سیاحت و سفر از رسوم موّکَد جماعت صوفیان، و مستند به قرآن و حدیث است که با  نام سیر آفاق در مقابل سیر انفس در میان این طایفه شهرت یافته، اهمیت سفر در نزد این نهانگرایان مسلمان تا جایی است که صوفیان نامبرداری چون جنید آن را از ارکان تصوف شمرده‌اند، سیر آفاق در ظاهر و در نگاهی اجمالی با اهداف و اغراض مشخصی نظیر کسب علم،زیارت،سماع حدیث،ریاضت نفس و غیره، بین ایشان صورت می‌گرفت، اما به نظر می‌رسد که ای...

full text

کتاب‌شناسى تفسیر علی بن ابراهیم قمّی

در این فهرست‌واره، منابع در بارۀ تفسیر القمّی و مآخذ مرتبط با مؤلّف آن «علی بن ابراهیم قمّی» معرفی شده‌اند. نویسنده در دو بخش، به معرفی چاپ‌های مختلف این تفسیر و ترجمۀ آن و نسخه‌های خطی و آثار در بارۀ آن می‌پردازد. منابع ارائه شده، به زبان فارسی و عربی اند و آثار انتشار یافته‌ از آغاز تا آبان 1392 ش را در بر می‌گیرند. در مجموع، 156 مأخذ در این کتاب‌شناسی معرفی شده‌اند که چهارده منبع: کتاب مستقل، 7...

full text

کشف المحجوب هجویری، سندی بر تأثیرپذیری او از استادان و منابع گوناگون

تحقیق پیش رو بر آنست تا خواننده را با وجهه ای از زندگی علی بن عثمان هجویری، شخصیت مشهور صوفی آشنا کند. نویسنده با اتخاذ رویکردی نو در صدد بررسی تاثیر اساتید و رهبران متعدد هجویری بر او طی مهاجرتهای طولانی اوست. بدین ترتیب در ادامه از تاثیرعمیق افرادی چون ابوالعباس شقانی،ابو احمد مظفر حمدان، ابوالقاسم کرکانی،امام ابوالقاسم قشیری و شیخ ابوالفضل محمد بن حسن ختلی بر دیدگاه هجویری نسبت به دین و دنیا...

full text

رویکرد هجویری به حلاج با تأمل در کشف المحجوب

هجویری در کشف‌المحجوب بزرگ­زاده­ای دین­ورز، پشمینه­پوشی بی‌خرقه و صوفی‌ آزاد از رسوم است. داوری­های او دربارة مشایخ گذشته و هم‌روزگارش با تأمل و شناخت همراه است. یکی از این مشایخ، حسین‌ بن‌ منصور‌ حلاج است که به گواهی تاریخ، وابستگان دستگاه خلافت عباسی مخالف او بوده‌اند. پیروان حلاج در طول تاریخ از مجازات ایمن نبود‌ه‌اند. بزرگان تصوف نیز به مقتضای ­زمان، پوشیده و به اشاره در باب او سخن گفته‌اند...

full text

کتاب شناسی تفسیر علی بن ابراهیم قمّی

در این فهرست واره، منابع در بارۀ تفسیر القمّی و مآخذ مرتبط با مؤلّف آن «علی بن ابراهیم قمّی» معرفی شده اند. نویسنده در دو بخش، به معرفی چاپ های مختلف این تفسیر و ترجمۀ آن و نسخه های خطی و آثار در بارۀ آن می پردازد. منابع ارائه شده، به زبان فارسی و عربی اند و آثار انتشار یافته از آغاز تا آبان 1392 ش را در بر می گیرند. در مجموع، 156 مأخذ در این کتاب شناسی معرفی شده اند که چهارده منبع: کتاب مستقل، 73...

full text

نقد محتوایی روایات تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی

علی بن ابراهیم قمی، از برجسته‌ترین محدثان شیعی است که روایات فراوانی‌ از ایشان در کتب معتبر شیعه نقل شده است. کتاب تفسیری‌ نیز به ایشان منتسب شده که هم اکنون موجود است، ولی به علت آمیختگی مطالب صحیح و ناصحیح در آن، عده‌ای در انتساب آن به این عالم بزرگ تردید کرده‌اند. در بررسی آسیب‌های موجود در تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی، روایات و مطالب ناهمگون، سست و خرافی به چشم می‌خورد که اعتبار آن را ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی

جلد ۵، شماره ۱۹، صفحات ۱۱۳-۱۳۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023